تیرانوساروس رکس      Tyrannosaurus Rex

 

تیرانوساروس رکس ( به اختصار تی رکس ) یک دایناسور بزرگ گوشتخوار بود که در اواخر دوران کرتاسه (65-85 میلیون سال قبل) می زیست.زیستگاه این جانور مناطق گرم و مرطوب و جنگل های کم تراکم و یا در کنار رودخانه ها و جنگل های مشرف به سواحل بوده است
 
تی رکس در کنار دایناسور های گوشتخوار بزرگی همچون گیگانوتوساروس و کارکارودونتوساروس ، جز بزرگ ترین دایناسور های گوشت خوار به شمار می رود ولی از دو دایناسور نام برده کمی کوچک تر است.

تی رکس برروی دو پای خود راه می رفت و هر کدام از پاهای او دارای سه انگشت(البته به همراه یک انگشت کوچک کاذب) بود.


بزرگترین تی رکس یافت شده کمی بیش از 12.4 متر طول دارد.با قدی به ارتفاع 6 متر و حدود 7 تن وزن.


تی رکس از دو دست دو انگشتی بسیار کوچک ( به طول 1 متر ) برخوردار بود که حتی نمی توانست با آنها سرخود را بخاراند!با این وجود ، این دستها، ماهیچه هایی قوی و پنجه های نسبتا بلندی داشتند، که می توانستند برای نگه داشتن طعمه به کار آیند


در واقع تی رکس با داشتن آرواره ای به طول 1.2 متر و 50 تا 60 دندان ضخیم 24 سانتی متری و استخوان شکن، نیازی به دست و پنجه های بزرگ نداشت!

تی رکس در هر بار گاز گرفتن می توانست بیش از 260 کیلوگرم گوشت و استخوان را بدرد.قدرت آرواره های این هیولای گوشت خوار، بیشاز 4 برابر یک کروکودیل بالغ،چیزی حدود 4 تن برسانتی متر مربع تخمین زده میشود. تصویر زیر نشان دهنده ی آزمایشی است که درآن قدرت تخریب آرواره های تی رکس برروی یک خودرو ، شبیه سازی شده است.قطعا دوست نداشتید که آن اتوموبیل مال شما بود!1
 
فسیل های تی رکس در شمال آمریکا ( ایالت مونتانا ) و مغولستان یافت شده است.گونه مغولستانی تی رکس ((تاربوساروس )) نام دارد. معروف ترین و بزرگ ترین و همچنین کاملترین فسیل اسکلت یافت شده از تی رکس متعلق به دایناسوری به نام (( سو )) است که در ایالت مونتانای آمریکا یافت شده و نام خود را از کاشف این فسیل یعنی (( سو هندریکسن )) گرفته است
 
در مغز تی کس، بخش مربوط به حس بویایی و بینایی بسیار گسترش یافته است و این نشان دهنده حساسیت زیاد و پیشرفته بودن دو حس مذکور در تی رکس است.
چشمان تی رکس نسبت به گونه های قدیمی تر همانند آلوساروس و آلبرتوساروس ( نیای تی رکس ) به سمت جلوی صورت متمایل تر بود و به همین دلیل به او دید بهتر و کاربردی تری می داد.

تی رکس به هیچ وجه عمودی نمی ایستاد.بلکه ایستادن او حالتی اهرم مانند داشت.این حالت ایستادن تی رکس را قادر می ساخت تا با شتاب و سرعت بیشتر ( حدود 40 کیلومتر برساعت) و با تسلط بیشتر بر مسیر، به سمت جلو بدود و به طعمه های خود برسد.اما برای قرار گرفتن در این حالت، جانور ناچار است بهایی بپردازد و آن بها دستان او بود! برای درک بیشتر این مطلب تصور کنید پاهای تی رکس تکیه گاه یک اهرم است و سر و شکم او وزنه های یک طرف اهرم و دم او وزنه طرف دیگر اهرم است.حال اگر جانور در این حالت قصد حفظ تعادل خود را داشته باشد، باید وزن جانور در دو طرف این اهرم برابر شود.

اما به علت وجود یک آرواره بزرگ و سنگین در بخش جلویی،این کار غیر ممکن به نظر می رسد مگر آنکه دستان، کوچک و سبک شوند تا تعادل در این اهرم برقرار شود
.

 

  در این ویدئو می توانید چگونگی راه رفتن تی رکس را به صورت سه بعدی مشاهده کنید

طعمه های تی رکس تقریبا شامل هر جنبندهای می شد.البته دایناسور هایی همچون آنکیلوساروس و تری سرا توپس در آن زمان وجود داشتند که با زره ها و صفحات استخوانی خود، طعمه های سرسخت تری به شمار می آمدند.
به همین دلیل احتمالا تی رکس ها بیشتر به طور گروهی و با بهره گیری از روش های قافلگیری به شکار می پرداختند.

جدید ترین شواهد حاکی آن است که تی رکس های جوان در گروهای متعددی به شکار طعمه های بزرگ می پرداختند و پس از رسیدن به رشد کامل از هم جدا می شدند و بیشتر به لاشه خواری و یا حتی هم جنس خواری دست       می زدند

تی رکس ها تخمگذار بودند. تی رکس های ماده از انواع نر ، بسیار بزرگتر و خشمگین تر بودند و به همین دلیل احتمالا به سختی تن به جفت گیری می دادند.تی رکس ها تخم های خود را درون خرمن های گیاهی و خاکی که می ساختند ، پنهان نموده و تا بیرون آمدن نوزادان از تخم ها و مدتی پس از آن، از نوزادان مراقبت شدیدی به عمل می آوردند.


تی رکس ها نیز به همراه بقیه انواع دایناسور ها در 65 میلیون سال قبل به کلی منقرض شدند

آلوساروس Allosaurus

الوساروس   Allosaurus

 

 الوساروس ( یا به تلفظ دیگر آلوساروس ) را می توان اولین ابر شکارچی واقعی دوران دایناسور ها دانست.این دایناسور گوشتخوار برروی دو پای قدرتمند خود راه می رفت و مجهز به آرواره هایی بزرگ،گردنی اس شکل و ستون فقراتی متفاوت با سایر انواع دایناسور ها بود (الوساروس به معنی سوسمار متفاوت به همین موضوع اشاره دارد).الوساروس نسبت به شکارچیان هم عصر خود از جثه بسیار بزرگ تری برخوردار بود.این دایناسور با بیش 12 متر درازا و 5 متر قد، بزرگترین شکارچی دوران ژوراسیک بود

 الوساروس از ابزار های شکار کاملی برخوردار بود.آروارهایی به طول 90 سانتی متر و دندان های تیزودندانه دار که بین 5 تا 10 سانتی متر طول داشتند، همچنین دستانی کوتاه با پنجه هایی به طول 15 سانتی متر، از جمله این ابزار ها ی قتاله بودند.علاوه بر این بسیاری از دانشمندان بر این باورند که الوساروس شکارچی سریعی بوده است.آنها معتقد اند که با توجه به جثه سبک (نسبت به سایر شکارچیان بزرگ نظیر تی رکس و گیگانوتوساروس) و پاهایی بلند و دستان کوتاه،الوساروس قادر به دویدن با سرعتی بیش از 40 کیلومتر در ساعت است.اما بعضی خلاف این نظر را دارند و معتقدند اگر الوساروس با این سرعت ، می لغزید و زمین می خورد،شانسی برای زنده ماندن نداشت.این در حالی است که تاکنون اسکلت های فراوانی از الوساروس یافت شده است که نشان می دهند جانور بارها از ناحیه سینه و کتف به زمین برخورد کرده و این استخوان ها مجددا ترمیم شده و به حالت اولیه خود در آمده اند.پس می توان گفت الوساروس ها در هنگام شکار و یا فرار از دشمنان،بسیار پر تقلا و سریع بوده اند و احتمالا در این میان بارها و بارها به زمین و سایر اشیا برخورد می کردند و مجروح می شدند اما پس از مدتی دوباره برای شکار و ماجرا جویی آماده می شدند

 

 

 

 الوساروس ها چهره ترسناکی داشتند.برروی چشمان او،برآمدگی های استخوانی وجود داشت که احتمالا برای جلب توجه در هنگام جفت گیری یا ترساندن رغیبان مورد استفاده قرار می گرفته است.با این وجود دانشمندان معتقدند که این زائده اگرچه باعث خشن تر شدن چهره دایناسور می شده، اما میدان دید جانور را به مقدار نسبتا زیادی کاهش میداده و جانور تقریبا قادر به دیدن جلو صورتش نبوده است

 الوساروس هم زمان با دایناسور های سوروپاد غول پیکری نظیر آپاتوساروس و براکیوساروس در اواخر دوره ژوراسیک ( 154 - 144 میلیون سال قبل ) می زیسته است که شاید ده ها برابر بزرگتر از او بودند.اما الوساروس ها در گروه های چند تایی حتی قادر به شکار بزرگ ترین دایناسورها بوده اند.شواهد و مدارک فراوان گویای این حقیقت هستند که الوساروس ها گله های سوروپاد را تعقیب کرده و با گاز گرفتن های پی در پی و محاصره و خسته نمودن طعمه، او را از پای در می آوردند.وجود جای پای الوساروس ها برروی ردپاهای گله دیپلودوکاس و همچنین آثار دندان های الوساروس برروی استخوان های آپاتوساروس ، از جمله این شواهد و مدارک حیرت آور هستند

 فسیل های الوساروس در شمال و غرب آمریکا، همچنین بخش هایی از آفریقا ، استرالیا و اروپا یافت شده است. احتمالا دایناسور آپاتودون نیز که در غرب ایالات متحده کشف و نام گذاری شد، نوعی الوساروس بوده است

Utahraptor یوتارپتر

Utahraptor   یوتارپتر

 

 یوتارپتر ، بزرگ جثه ترین عضو از خانواده درومائوسورهاست.این گوشتخوار چابک، بدنی شبیه به ولاسیرپتر، ولی بسیار بزرگتر داشت و از سر تا انتهای دم دارای 6 متر درازا بود و احتمالا وزنش به 1 تن میرسید. این دایناسور با دندان های تیز و پنجه های خمیده و برنده ی خود،،شکاچی بسیار خوفناکی است.یوتارپتر دستانی بلند و سه انگشتی داشت و برروی دو پای پنجه دار راه می رفت.یکی از انگشتان هر پا مجهز به پنجه ای داسی شکل و بسیار بزرگتر از سایر پنجه ها بود (این پنجه ی ترسناک مشخصه ی بسیاری از رپتر ها به شمار می رود) که در این دایناسور بین 23 تا 38 سانتی متر طول داشت و که دایناسور در هنگام دویدن آن را بالا نگه می داشت و برروی سایر انگشت ها می دوید.یوتارپتر سر بزرگی داشت و آرواره های قدرتمند او به دندان های دندانه دار و نسبتا بزرگ و تیزی مجهز بود

 یوتارپتر ها نیز همانند سایر درومائوسور ها به صورت گروهی زندگی و شکار می کردند.هنگامی که یک گروه از یوتارپتر های گرسنه تصمیم به شکار چیزی می گرفتند، دیگر هیچ جانداری، از آنکیلوسور های زرهی گرفته تا هادروسورها و سوروپاد های بزرگ قادر به مقاومت در برابر این شکارچیان خونخوار نبودند.شاید کشنده ترین سلاح این دایناسورها، پنجه های بزرگ پا و دستشان بود که آنها را قادر می ساخت تا به سرعت یک چشم بهم زدن زخم هایی دردناک و مهلک به نقاط حیاتی بدنشان وارد آورند وتنها یک ضربه ی کاری از آن پنجه ی بزرگ 38 سانتی متری به گلو و گردن،می توانست طعمه را به راحتی از پای درآورد.اما شکار طعمه های بزرگتر به همین راحتی نبود.در این صورت رپتر ها با یک کار گروهی به دایناسوری که شاید 5 برابر از آنها بزرگتر بود حمله می کردند و با گاز گرفتن و پنجه کشیدن های متوالی، زخمهای کوچک و بزرگی در بدن طعمه ی شان ایجاد میکردند که خونریزی حاصل از این زخم ها،دیر یا زود طعمه ی بی دفاع را از پای درمی آورد

 یوتارپتر ها در عین حال جانداران باهوشی بودند و می توانستند در موقعیت های سخت و لحظه های درگیری، عکس العمل های سریع و مناسبی را بروز دهند.دانشمندان معتقد اند که دایناسور های عضو گروه درومائوسورها و ترودون ها ،از چنان هوشی برخوردار بودند که می توانستند همانند بسیاری از شکارچیان امروزی،نظیر شیر ها و پرندگان شکاری،قبل از حمله اقدام به نقشه کشی کنند و طبق فرمان های سردسته ی گروهشان به طور هماهنگ با یکدیگر ، به طعمه ی خود یورش برند

 یوتارپتر ها چابک و سریع بودند و درهنگام دویدن به سرعتی بیش از 50 کیلومتر در ساعت می رسیدند.مهمترین عامل حفظ تعادل در سرعت های بالا و درهنگام مانورهای سریع،دم بلند و محکم یوتارپتر بود.استخوانی بلند و محکم که از میان مهره های دم می گذرد، مختص این گونه از دایناسور هاست، که موجب استحکام بیشتر و راست ماندن دم بلند جانور در هر شرایطی می شود که این خصیصه،موجب بالانس دقیق وزن بخش های جلویی و عقبی بدن در سخت ترین شرایط همچون چرخش های سریع و دور های ناگهانی در هنگام دویدن می شد . شاید همین استخوان ساده ی میله مانند، یکی از مهمترین عوامل پیشرفت دایناسور های درومائوسور و پس از آن ،بروز دم پردار استخوانی در پرنده سانانی چون آرکئوپتریکس باشد که زمینه ساز بروز توانایی پرواز در پرندگان امروزی شد

 

 

 برخی از دیرین شناسان معتقد اند که سطح بدن یوتارپتر ها همانند بسیاری از رپتر های پس از آن(مانند ولاسیرپتر) با پر پوشیده بود.هر چند هنوز مدرکی دال براین واقعیت یافت نشده است، ولی سطح بدن بسیاری از تروپاد ها، مشخصا با رشته های پرمانندی که حاصل تغییر شکل فلس ها بودند و اساس به وجود آمدن پرهای امروزی به شمار می روند، پوشیده بود

 یوتارپتر در اوایل دوره کرتاسه(بین 100 تا 112 میلیون سال قبل) و همزمان با دایناسورهای گیاهخواری چون ایگوآنودون و ساروپلتا و سوپروساروس و گوشتخوارانی چون آکروکانتوساروس و رپترهای خونخوار دیگری چون داینونیکس میزیستند

فسیل های این دایناسور در شرق ایالت یوتا، واقع در غرب ایالات متحده آمریکا، یافت شده اند


گیگانوتوساروس   Giganotosaurus

 
 
 
 گیگانوتوساروس بزرگترین جاندار گوشتخواری است که تا به حال برروی زمین گام برداشته است.گیگانوتوساروس به معنی (( سوسمار بزرگ جنوبی )) بزرگترین و خوفناک ترین شکارچی اوایل دوران کرتاسه (90 - 112 میلیون سال پیش ) بود که بر سرزمین های حاصلخیز و جنگل های انبوه آرژانتین حکمفرمایی می کرد.این هیولای عظیم بیش از 12.5 متر طول و چیزی حدود 8 تن وزن داشت.این تروپاد مهیب آرواره هایی قدرتمند به طول 1.8 متر داشت و به صد ها عدد از دندان های دندانه دار 20 سانتی متری مجهز بود که تنها به یک منظور یعنی دریدن و تکه تکه کردن طعمه به کار می رفتند.علاوه بر این، انگشتان دست و پاهای گیگانوتوساروس به پنجه هایی بزرگ و قدرتمند متصل بود، که به کمک آنها به طعمه ضربه زده و یا آن را از حرکت باز می داشت.گیگانوتوساروس جاندار چندان باهوشی نبود ولی در کمین و شکار از مهارت بالایی برخوردار بود و احتمالا می توانست از مغز خود برای ردیابی و یا تعقیب طعمه استفاده کند
 
 شواهد حاکی از آن است که گیگانوتوساروس ها ، به ویژه افراد جوان تر زندگی گروهی داشتند و در گروه های جندتایی به شکار جانداران مختلفی می رفتند که گاه چندین برابر بزرگتر از آنها بودند.ولی بزرگترین طعمه ی بزرگترین شکارچی جهان، در واقع بزرگترین دایناسور زمین یعنی آرژانتینوساروس بود! همزمان با حکمفرمایی گیگانوتوساروس بر سرزمین های آمریکای جنوبی، گله های وسیعی از آرژانتینوساروس های غول پیکر با گام های سنگین خود در این زمین ها قدم می زدند در فصول مشخصی، به منظور یافتن چراگاه یا تولید مثل و تخم گذاری به مهاجرت های دور درازی دست می زدند.در همین زمان بود که گله های خشمگینی از گیگانوتوساروس های گرسنه در مسیر آرژانتینوساروس های مهاجر به انتظار نشسته و در فرصت مناسب به آنها یورش می برددند.البته به هیچ عنوان نباید این حمله را با شیوه ی شکار شکارچیان امروزی همچون شیر یا چیتا مقایسه نمود.زیرا در این شکار از تعقیب و گریز خبری نبود بلکه گیگانوتوساروس های بزرگ با چند گام بلند به راحتی و سرعت ، خود را به آرژانتینوساروس های سنگین و کند می رساندند.نبرد واقعی زمانی شروع می شد که شکارچیان خوفناک، قصد محاصره و کشتن طعمه ی بزرگشان را داشتند.بدین منظور ابتدا دور گله ی آرژانتینوساروس ها پرسه می زدند و با زیر نظر گرفتن آنها، افراد کوچک تر یا بیمار را به سرعت شناسایی کرده و مورد هدف قرار می دادند.سپس به طور گروهی به او هجوم برده و طعمه ی نگون بخت را از سایر افراد گله جدا می کردند.سپس به دور طعمه حلقه میزدند و به طور پی در پی به او حمله می کرده و با آرواره های قدرتمند و دندان های تیز خود، زخم های عمیق و دردناکی به بدن طعمه شان وارد می آوردند و آنقدر به این محاصره ی خشونت بار ادامه می دادند تا آرژانتینوساروس بی دفاع از شدت خونریزی و ضعف از پای درآمده و سپس با چند ضربه ی کاری به نقاط حساس بدن همچون گردن یا شکم، تنها در چند لحظه یک دایناسور گیاهخوار 100 تنی را از پای در می آوردند! شاید این شکار عظیم ترین صحنه ی شکاری بود که زمین تا به حال به خود دیده است
 
 گیگانوتوساروس برروی دوپای قدرتمند خود راه می رفت و از سرعت نسبتا زیادی برخوردار بود.ولی به علت جثه و استخوانبندی سنگین خود، از تروپاد های هم قد و اندازه اش،چون تی رکس و آلوساروس، کند تر بود. گیگانوتوساروس دمی بلند و راست داشت که به کمک آن در هنگام دویدن و یا حمل غذا توسط دهان، تعادل خود را حفظ می کرد.کاربرد دم در اکثر تروپاد ها، به همین منظور بوده است
 
 تا مدتها قبل از کشف گیگانوتوساروس، همه تیرانوساروس رکس را به عنوان بزرگترین دایناسور شکارچی همه ی زمان ها می شناختند ولی پس از پیدا شدن استخوان های عظیم این تروپاد 13 متری، و مشخص شدن اندازه ی واقعی پیکر سنگین گیگانوتوساروس، حکمرانی تیرانوساروس رکس برای همیشه پایان یافت و از آن موقع به بعد دائما این دو جاندار شگفت انگیز با هم مقایسه شده از جهات مختلفی مورد بررسی قرار گرفتند.البته لازم به ذکر است که تیرانوساروس و گیگانوتوساروس هر کدام به دوره ی زمانی متفاوتی تعلق داشتند و درحقیقت این دو جاندار پرهیبت، هرگز در دوران حیاتشان با یکدیگر روبه رو نشده اند
بزرگتر بودن به تنهایی نمی تواند عامل برتری گیگانوتوساروس بر تی رکس باشد و پارامتر های مختلفی همچون سطح هوش، سرعت عمل، قدرت ماهیچه ها و همچنین دقت حواس بدن مانند قدرت بینایی،شنوایی و بویایی در میزان موفقیت یک جاندار موثر اند.تی رکس از لحاظ مغزی و سطح ای کیو ( یعنی توانایی یک جاندار برای عکس العمل در شرایط سخت و اضطراری ) بسیار پیشرفته تر و تکامل یافته تر از گیگانوتوساروس بود.لب های مغز تی رکس پهن تر و وسیع تر از مغز کوچک و موز شکل گیگانوتوساروس بود و سطح پردازش کننده ی بزرگتری را در اختیار تیرانوساروس قرار می داد.ولی هر دو جاندار لب های بویایی بزرگ و نیز بینایی قوی و وسیعی داشتند.ولی تی رکس به علت بینایی 3 بعدی و دوچشمی خود، در این زمینه از گیگانوتوساروس برتر بود.همچنین با وجود ساختمان بندی سبک تر و پاهای بلندی که تی رکس داشت، می توانست بسیار سریع تر و چابک تر از گیگانوتوساروس عمل کند.با این وجود گیگانوتوساروس آرواره های بسیار بزرگتر و قوی تری داشت و با دندانهای برنده و و خمیده ی خود، می توانست هر رقیبی را از پای در آورد.برخلاف گیگانوتوساروس، دندان های تی رکس برای شکستن استخوان ها ساخته شده بود و ظاهری متفاوت و مخروطی شکل داشت.در جدول زیر برخی از خصوصیات گیگانوتوساروس و تیرانوساروس رکس با یکدیگر مقایسه شده اند
 
 
                                  گیگانوتوساروس                          تیرانوساروس رکس 
 طول بدن  بیش از 12.5 متر  بیش از 13 متر
 طول آرواره حدود 1.5 متر 
 حدود 1.8 متر
وزن بدن حدود 5 تن حدود 8 تن
 دستان بلند تر و دوانگشتی سه انگشتی
 شکل مغز  بزرگتر و پهن تر  کوچک و موز شکل
 شکل دندانها  دندانه دار،مخروطی شکل، استخوان شکن  بلند،دندانه دار،چاقومانند ویژه ی بریدن
 دوره ی زندگی بین 65 تا 80 میلیون سال پیش
 بین 90 تا 112 میلیون سال پیش
 مکان زندگی آمریکای شمالی آمریکای جنوبی
 

کشف گونه جدید از دایناسور «تی‌رکس»+تصویردانشمندان گونه‌ای جدید از تیرانوسور معروف به تی‌رکس را کشف کرده‌اند. به گزارش گروه خواندنی‌های خبرگزاری فارس، دانشمندان اعلام کردند فسیل گونه‌ای جدید از «تیرانوسور» معروف به تی رکس در ماه مه 2014 در حیانگشی – چین توسط کارگرانی که در یک ساخت و ساز مشغول کار بودند کشف شده است؛ این جانور دارای قدی به طول 9 متر است که 3 متر از تی رکس کوتاه‌تر است. این گونه جدید به دلیل پوزه بلند و باریک و دندان‌های تیز به نام «پینوچیو» شناخته شده است که در 766 میلیون سال پیش زندگی می‌کرده است.


برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 17 آذر 1393برچسب:, | 22:59 | نویسنده : مهدی |

.: Weblog Themes By VatanSkin :.